استقبال بخش خصوصی از سرمایه گذاری در بناهای تاریخی مازندران - مجله سرگرمی

تصور این که روزی در یک بنای تاریخی رخدادهای مهم محلی و منطقه ای رقم می خورده و رفت وآمدهای چهره های تاریخی انجام می شده، برای کسی که در آنجا حضور می یابد، جذاب است. همین جاذبه سبب شده طی سال های اخیر میل به ایجاد کاربری اقامتی و پذیرایی برای خانه های تاریخی در کشور افزایش یابد. در بسیاری از شهرهای دارای بافت تاریخی کشور، خانه های تاریخی سال هاست که با واگذاری به بخش خصوصی به محلی برای تجربه ساعاتی متفاوت و حضور در فضایی جذاب تبدیل شده اند. کاشان، یزد، اصفهان، تبریز، شیراز و بسیاری از شهرهای دیگر در این زمینه از پیشگامان به شمار می آیند.

در مازندران هم که خانه های قدیمی و تاریخی زیادی دارد، مدتی است گام هایی برای بهره برداری از این فرصت برداشته شده و حالا این گام ها به مرحله نهایی رسیده است. سال 1394 نخستین گام برای واگذاری خانه های تاریخی به بخش خصوصی در مازندران برداشته شد، اما پروسه های اداری به نتیجه رسیدن آن را تا سال جاری به تاخیر انداخت. پس از مدتی تاخیر به دلایل مختلف، واگذاری خانه های تاریخی به بخش خصوصی برای یک مدت معین به منظور استفاده در بخش گردشگری، از اقداماتی است که طی ماه های اخیر در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران جدی گرفته شد و هفته قبل نیز رسما به مرحله بهره برداری رسید. هفته گذشته 3 خانه تاریخی در مازندران برای مدت معین به بخش خصوصی واگذار شد تا هم نگهداری از این مکان های ارزشمند توسط بخش خصوصی انجام گردد و هم اتفاقی جدید در گردشگری مازندران رقم بخورد.

• عزم جدی دولت

واگذاری بناهای تاریخی یکی از سیاست های جدی دولت برای رونق گردشگری و حفظ بناهای قدیمی است. سرپرست وزارت تازه تاسیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چند روز پیش یک بار دیگر بر جدی بودن این مجموعه برای واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی تاکید نمود.

علی اصغر مونسان با بیان این که بودجه دولتی برای مرمت اماکن تاریخی کافی نیست، گفت: دولت از 2 سال پیش عزم خود را برای اضافه شدن این اماکن به فضاهای اقامتی و پذیرایی جزم نموده است. به نظر می رسد بر همین اساس هم سرعت به پایان رسیدن پیگیری ها برای پرونده های واگذاری خانه های تاریخی در مازندران بیشتر شده است.

به گفته سیف الله فرزانه مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران هم بناهای تاریخی عمارت آقاجان نسب بابل، کاخ چایخوران چالوس و خانه منوچهری آمل در هفته دولت به بخش خصوصی واگذار و وارد چرخه گردشگری مازندران شدند. خانه آقاجان نسب بابل به مدت 25 سال، کاخ چایخوران چالوس به مدت 11 سال و خانه منوچهری آمل به مدت 15 سال در اختیار بخش خصوصی قرار گرفتند.

• معامله دو سر برد

کارشناس صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی مازندران در گفت وگو با خبرنگاران درباره فعالیت های این صندوق اعلام کرد: بناهایی که در مالکیت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هستند، قابلیت واگذاری مستقیم را از سوی این نهاد به بخش خصوصی دارند. دلیل واگذاری این است که هزینه مرمت همه بناهای تاریخی را دولت نمی تواند تامین کند به همین دلیل ممکن است مرمت یک بنای تاریخی سال ها طول بکشد.

ابوالفضل نیکوبیان اظهار کرد: از سوی دیگر ممکن است بنایی توسط بخش دولتی مرمت گردد، اما به علت استفاده نشدن از بنای مرمت شده و خالی ماندن آن، نگهداری های لازم انجام نگردد، در نتیجه بنا باز هم به مرور دچار آسیب هایی گردد. همین اتفاق برای خانه فاضلی در ساری افتاد. حدود 2 میلیارد تومان برای مرمت این بنا هزینه شد و اکنون خالی است. این خالی ماندن سبب می گردد که همان خسارت ها برگردد. وی اضافه کرد: با واگذاری بنا، نگهداری و مرمت توسط بخش خصوصی انجام می گردد و سرمایه گذار نیز درآمد خود را کسب می نماید. واگذاری ممکن است در خصوص بناهای مرمت نشده یا مرمت شده اتفاق بیفتد.

بر اساس میزان هزینه ای که برای مرمت بنا احتیاج است، مبلغ و مدت واگذاری مشخص می گردد و سرمایه گذار در مناقصه شرکت می نماید. کارشناس بافت های تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با بیان این که تاکنون 4 بنای تاریخی استان به بخش خصوصی واگذار شده است، گفت: خانه آقاجان نسب بابل نخستین خانه تاریخی مازندران بود که به بخش خصوصی واگذار شد. این خانه قاجاری که پشت موزه گنجینه واقع شده است، اکنون پذیرای گردشگران است. فعلا کافه آن راه اندازی شده است که به زودی سایر بخش های آن نیز به بهره برداری می رسد.

نیکوبیان ادامه داد: بهره برداری از خانه منوچهری آمل نیز صورت گرفته و اکنون شهروندان و مسافران در این بنای تاریخی حضور می یابند و از خدمات آن استفاده می نمایند. کاخ چایخوران چالوس نیز که از بناهای دوره پهلوی اول است، واگذار شد و در حال آماده سازی است. خانه رمدانی ساری هم یکی دیگر از خانه های تاریخی استان است که واگذار شد و برای پذیرایی از مسافران و شهروندان آماده می گردد. خانه های منوچهری آمل و آقاجان نسب بابل به مرحله بهره برداری رسیدند و به دنبال صدور پروانه هستند.

• مالکیت خانه ها

کارشناس ارشد معماری و مرمت بناهای تاریخی درباره خانه های تاریخی موجود در مازندران که شرایط واگذاری دارند، اعلام کرد: مازندران خانه های تاریخی زیای برای اجرای این پروژه های گردشگری دارد، اما خانه هایی که میراث فرهنگی می تواند واگذار کند، معدود است. میراث فرهنگی فقط می تواند خانه هایی که در تملک این نهاد است را واگذار کند. وی ادامه داد: خانه نجفی در بابل، 3 خانه دیگر در آمل و خانه کلبادی در ساری بعضی از این خانه ها هستند. البته خانه کلبادی فعلا کاربری موزه دارد و اگر زمانی موزه ای در مرکز استان ساخته گردد، این خانه برای کاربری گردشگری مورد استفاده قرار می گیرد.

• دیگر خانه های تاریخی مازندران

کارشناس ارشد معماری و مرمت بناهای تاریخی اظهار کرد: سایر خانه های تاریخی استان در مالکیت های دیگری قرار دارند. برای مثال مالک خانه سردار جلیل و سرهنگ خان در ساری، اداره کل راه و شهرسازی است. تعداد زیادی از خانه ها هم مالک شخصی دارند. در بافت های تاریخی آمل، بابل، ساری، قائمشهر، رامسر، تنکابن و چند شهر دیگر نیز بناهایی که قابلیت واگذاری به بخش خصوصی داشته باشند، وجود دارد.

وی ادامه داد: بعضی از این خانه ها بسیار زیبا هستند و می توانند به جاذبه های مستقلی برای گردشگران تبدیل شوند. در حال حاضر یک خانه با مالکیت خصوصی نیز در حال بازسازی برای پذیرایی و اقامت گردشگران است. خانه ناظری ها در ساری توسط سرمایه گذار از مالک بنا گرفته شده و در حال بازسازی است. به گفته این کارشناس مرمت بناهای تاریخی، طی 2 سال اخیر پیگیری های زیادی برای هماهنگی با مالکان دولتی بعضی بناهای تاریخی صورت گرفته تا این بناها به شهرداری ها واگذار شوند و شهرداری پس از مرمت برای بناها کاربری فرهنگی یا گردشگری ایجاد کند.

کارشناس صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی مازندران درباره شکل انتخاب کاربری این بناهای تاریخی اعلام کرد: کاربری بنا بر اساس ویژگی هایی که دارد، در اسناد مزایده توسط صندوق احیا معین می گردد. عموما کاربری ها پذیرایی، اقامتی و فرهنگی است، اما اقامتی شدن بنا به برنامه ریزی و توان سرمایه گذار و همچنین توجیه مالی بستگی دارد. برای مثال خانه ناظری های ساری به یک بنای اقامتیو پذیرایی تبدیل خواهد شد.

• استقبال سرمایه گذاران

کارشناس صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی مازندران از افزایش استقبال برای استفاده از خانه های تاریخی در صنعت گردشگری استان اطلاع داد و اظهار کرد: روزی نیست که در این زمینه مراجعه ای به اداره کل میراث فرهنگی نگردد. میل به استفاده از این بناها در استان زیاد شده و نشان می دهد که مسافر و گردشگر نیز به آنها رغبت دارد. ابوالفضل نیکوبیان گفت: جا افتادن این بناها در استانی مانند مازندران به دلیل تعدد جاذبه ها کمی زمان بر است. در حال حاضر مخاطبان این بناها بیشتر بومیان و شهروندان هستند که اتفاقا استقبال خوبی هم دیده می گردد، اما قطعا در درازمدت مورد توجه گردشگران نیز قرار می گیرد.

dubairo.ir: دبی: زیباترین شهر حاشیه خلیج فارس و امارات

euroro.ir: اروپا: سفر به مهد فناوری و میراث دار تمدن باستانی روم و یونان