تشریح اثرات آلودگی های عسلویه - مجله سرگرمی

دکتر شکرالله فرخی در گفت و گو با خبرنگار خبرنگاران با اشاره به اقدامات این دانشگاه در مورد وضعیت آلایندگی ها در عسلویه توضیح داد: از چند سال پیش موضوع آلودگی عسلویه را پیگیری کردیم، اما به شکل متمرکز نبوده است تا اینکه کمتر از یک سال قبل دفتری به نام دبیرخانه پایش آلودگی های صنایع نفت، گاز و انرژی و اثرات آن بر سلامت راه اندازی کردیم.

او و همکارانش در این دفتر نه فقط منطقه عسلویه، بلکه اثرات آلودگی را بر مردم اطراف نیروگاه ها و پتروشیمی های شمال استان و همچنین مردم خارگ مورد توجه قرار دادند اما به دلیل بحران موجود در منطقه عسلویه و اینکه این منطقه در حال حاضر به عنوان یک منطقه اورژانسی برای آنان مطرح شده است تمرکز اولیه را بر منطقه عسلویه قرار دادند.

این دبیرخانه به پیشنهاد رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر راه اندازی شد و او نیز مسئولیت آن را پذیرفته است.

او و همکارانش در این مدت و طی پیگیری های متعدد به این نتیجه رسیدند مهم ترین ابزاری که می تواند صنایع حاضر در منطقه عسلویه شامل فازهای مختلف گازی و شرکت های پتروشیمی را قانع نمایند که آلودگی ایجاد می نمایند و این آلودگی اول به محیط زیست و به دنبال آن به انسان آسیب خواهد زد، مطالعات علمی است و هیچ چیزی بهتر از نتایج این مطالعات نمی تواند نفوذ داشته باشد.

مسئول دبیرخانه پایش آلودگی صنایع نفت، گاز و انرژی و اثرات آن بر سلامت اضافه کرد: در یک کار علمی، اکثر مطالعاتی که در کل کشور در حوزه زیست محیطی و سلامت منطقه عسلویه بر روی هوا، خاک، آب و انسان اجرا شده بود را جستجو و استخراج کردیم که حاصل این مطالعه مقاله منتشر شده در مجله طب جنوب است.

بسکمک از شرکت های عسلویه هیچ اطلاعی از پیوست سلامت ندارند

فرخی با اشاره به بعضی قوانین در حوزه صنایع نفت و گاز مستقر در مناطق، تاکید نمود: همانطور که می دانید در جهان مسئله ای تحت عنوان HIA (ارزیابی اثر صنایع بر سلامت) وجود دارد که WHO از سال 1992 آن را به رسمیت شناخته و رویکرد آن این است که تمام صنایع بزرگ در ابتدای راه اندازی باید پیوست سلامت داشته باشند؛ یعنی پیش بینی اینکه طرح قبل و حین راه اندازی و بعد از اینکه راه اندازی شد چه آثار و عوارضی بر روی محیط زیست و ساکنین اطراف خود ایجاد می نماید و در قبال عارضه ای که ممکن است برای مردم ایجاد نمایند چه تمهیداتی را باید اتخاذ کند.

وی ادامه داد: علاوه بر تدوین پیوست سلامت، بر اساس استانداردها پیش رفته و خروجی ها و آلاینده ها را استاندارد کند که متأسفانه در کشور ما این موضوع در شهریور ماه 92 ابلاغ شده است، یعنی از 5-6 سال قبل، در صورتی که شرکت های حاضر در عسلویه 15 تا 20 سال است که در حال فعالیت هستند، بنابراین طبیعی است که بسکمک از این شرکت ها متأسفانه هیچ اطلاعی از پیوست سلامت ندارند چون از آنها خواسته نشده است.

فرخی مطرح کرد: در ابلاغیه مربوط به کشور ما آمده است که بر اساس ماده 32 قانون برنامه پنج ساله پنجم جمهوری اسلامی استانداردهای ملی، برای طرح های بزرگ توسعه ای باید پیوست سلامت تدوین گردد، لذا طبق این قوانین که به وزارت بهداشت و کلیه دستگاه ها نیز ابلاغ شده و بر این اساس دبیرخانه پایش آلودگی ها راه اندازی شد. در ادامه و طی تحقیقات و آنالیز ها نتایج قابل توجهی به دست آمده که در ماهنامه طب جنوب منتشر شده است. مطالعه مذکور برگرفته از مقالاتی است که به شکل میدانی بر روی هوا، آب، خاک منطقه و در حوزه بهداشت و سلامت مردم کار نموده بودند.

تشریح اثرات آلودگی صنایع عسلویه بر سلامت ساکنان و محیط زیست اش

این متخصص بیماری های سیستم ایمنی و آلرژی توضیح داد: موضوع اول اینکه در آنالیز رسوبات ساحلی منطقه نایبند عسلویه در مقایسه با منطقه لاور ساحلی (به عنوان منطقه شاهد) فلزات سنگین خطرناک و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای به عنوان محصولات سمی صنعتی پتروشیمی و گاز منطقه عسلویه مشاهده شد و معین شد رسوبات ساحلی منطقه نایبند عسلویه به شدت بالاست.

فرخی اظهار کرد: در یک مطالعه دیگر که بر روی بعضی از آبزیان دریایی مانند صدف ها، دیواره و لایه محافظتی صدف ها اجرا شده، در مقایسه با گروه شاهد، مشاهده شد که غلظت فلزات سنگین به شدت در پوسته صدف ها رسوب نموده که این نشان می دهد که در سایر آبزیان هم قطعاً وجود دارد.

این گروه در یک مطالعه دیگر بر روی درختان منطقه نخل تقی و عسلویه و مناطق روستایی و شهری، باز هم غلظت فلزات سنگین را این بار در برگ درختان و درختان مشاهده کردند؛ میزان غلظت این فلزات به شدت بالا بوده است. هر کدام از این فلزات مثل سرب، کادمیم، قلع و آرسنیک دارای اثرات سمی بر روی سلامت انسان هستند و مقدار این فلزات سمی در هوا به قدری زیاد است که علاوه بر رسوب در خاک و ریشه درخت، در برگ درختان نیز رسوب نموده است.

به گفته وی، همچنین در مطالعه دیگری که توسط محققین دانشگاه تهران انجام شد، وضعیت گرده افشانی در منطقه عسلویه آنالیز شد و آنالیز ها نشان داد که فرم پروتئین ها تغییر نموده است و حساسیت زایی آنها افزایش یافته است. در مطالعه بعد بر روی ادرار دانش آموزان منطقه عسلویه در مقایسه با گروه شاهد (دانش آموزان منطقه سعدآباد در شهرستان دشتستان)، آزمایشاتی انجام شد و میزان فلزات سنگین در ادرار بچه ها به شدت بالا ارزیابی شد.

شیوع بالای بیماری های آسم و به تبع آن بیماری های حساسیتی دیگر در عسلویه

عضو رسمی آموزشگاه آلرژی آمریکا با اشاره به آلودگی محیط زیست و همچنین تأثیر آلاینده ها بر سلامتی افراد گفت: مطالعه ای که در سال 95-96 انجام دادم به عنوان تنها مطالعه حوزه سلامت، با محور آنالیز بیماری های آسم و آلرژی در عسلویه است که نتایج، نشان دهنده شیوع فوق العاده بالای بیماری های آسم و به تبع آن بیماری های حساسیتی دیگر در عسلویه در مقایسه با شهرهای دیگر بوده و این میزان در مقایسه با مناطق دیگر دارای آلودگی چون اهواز بسیار بیشتر است، به گونه ای که در جدول مقایسه ای میزان شیوع این بیماری ها در عسلویه 15 و در اهواز 9 درصد بوده است.

موضوع آلودگی عسلویه مانند دریاچه ارومیه یک بحث ملی گردد

او و همکارانش پس از رسیدن به این نتایج نگران نماینده، پیشنهادات مطرح شده از سوی دبیرخانه کاهش آلودگی و دانشگاه علوم پزشکی بوشهر را پیش از سفر رئیس جمهور به استان ارائه کردند؛ درخواست اول آنان این بود که موضوع آلودگی عسلویه مانند دریاچه ارومیه یک بحث ملی گردد، چون پیگیری این مسئله در سطح استان با وجود جلسات متعدد و پیگیری ها تأثیری بر عملکرد صنایع نداشت.

آنان به این نتیجه رسیدند که ملّی بودن این مسئله می تواند نتیجه بخش باشد. خوشبختانه رئیس جمهور این موضوع را در آخرین سفر خود به عسلویه مطرح کردند و الان کمیته ای در سطح کشور با نام کمیته توسعه پایدار منطقه عسلویه تشکیل شده که هدف اصلی آن حل مشکل آلودگی منطقه عسلویه است.

آنان قبل از ارائه پیشنهادات، یک ارزیابی اولیه بر روی منطقه عسلویه انجام دادند و نتیجه این شد که داده ها و اطلاعات در حوزه سلامت در این منطقه ضعیف است و حتماً احتیاج به یک مطالعه مقطعی فوری یک ساله برای آنالیز روند افزایش بیماری ها از سال اول فعالیت های شرکت های مختلف در منطقه عسلویه -طی بیست سال گذشته- وجود دارد، چرا که هنوز اطلاعات کامل نیست.

البته عیسی کلانتری، معاون رئیس جمهوری نیز در دیدار نوروزی خود با همکارانش با اشاره به وضعیت زیست محیطی عسلویه اظهار نموده بود، دستور ویژه حسن روحانی - رئیس جمهوری - این است که تا چهار ماه آینده تکلیف آلودگی منطقه عسلویه معین گردد و ما نباید اشتباهات توسعه عسلویه را در مکران تکرار کنیم.

شیوع سرطان در عسلویه نه رد می گردد و نه قبول

گفته می گردد شیوع سرطان در عسلویه بالا رفته است ولی این گروه نمی تواند این موضوع را تأیید یا رد کند. در مورد بیماری های آسم و آلرژی نیز مطالعه ای از سوی این متخصص اجرا شده اما همچنان مطالعات بیشتری مورد احتیاج است.

فرخی تاکید نمود: در حال حاضر باید معین کنیم که آیا شیوع بیماری های قلبی عروقی، ریه، گوش و حلق و بینی، مسائل مغزی عصبی و مسائل مربوط به آن، بیماری های زنان و زایمان و نازایی و حتی مسائل روحی روانی مختلف در عسلویه زیاد است یا نه، و برای انجام این ارزیابی باید طی یک سال یک جامعه نمونه از مردم را آنالیز کنیم و ببینیم که تا 15 سال آینده آیا سونامی سرطان و یا سونامی بیماری های زنان خواهیم داشت؟

وی ادامه داد: اجرای این طرح ها مستلزم هزینه بالایی است. همچنین برای انجام فعالیت های تحقیقاتی و آزمایشات احتیاج به یک ایستگاه تحقیقاتی و پایشی و آزمایشگاه های تخصصی سنجش آلاینده ها در مایعات بیولوژیک (خون، ادرار، مو، ناخن، …) خواهیم داشت تا بتوانیم به طور علمی تغییرات و تأثیر آلاینده ها را آنالیز کنیم.

فرخی مطرح کرد: اگر بودجه در اختیار ما قرار بگیرد مطالعه مقطعی اول را بدون وجود ایستگاه هم می توانیم انجام دهیم. قرار شده سازمان برنامه و بودجه استان برای این کار مبلغی را در اختیار ما قرار دهد که در صورت تحقق آن کار را آغاز خواهیم کرد.

با انجام مطالعات پاسخ بسکمک از سوالات روشن خواهد شد

مسئول دبیرخانه پایش آلودگی صنایع نفت، گاز و انرژی و اثرات آن بر سلامت وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر اظهار کرد: ما منتظریم که از طرف استان یا مرکز و کشور بودجه ای در جهت انجام مطالعات در اختیار ما قرار بگیرد، چرا که با انجام این مطالعات پاسخ بسکمک از سوالات روشن خواهد شد که آیا مردم می توانند در کنار این صنایع زندگی نمایند یا نه؛ در نهایت با توجه به نتایج آنالیز های ما می توانند به این نتیجه برسند و اینکه چه فکری باید به حال این مردم گردد.

او به توضیح دیدگاه احتمالی به ماجرا پرداخت و معتقد است، شاید هم اصلاً اتفاق خارق العاده ای که همه به دنبال آن هستند رخ نداده است و با بهتر شدن وضعیت استاندارد، خاموش کردن فلرها و همچنین استانداردسازی پتروشیمی های منطقه، شرایط بهبود یابد.

فرخی با تاکید بر ضرورت انجام مطالعات علمی اعلام نمود: همه اینها با مطالعه میسر است و راهی جز این وجود ندارد، ضمن اینکه به اعتقاد من وزارت نفت باید همه شرکت هایی که تا به امروز در منطقه عسلویه فعال بوده اند را موظف کند که همه یک پیوست سلامت جامع کل منطقه را به دانشگاه علوم پزشکی ارائه نمایند. همچنین هر شرکت پتروشیمی یا فاز گازی که قرار است آغاز به فعالیت کند، ملزم به ارائه پیوست سلامت به دانشگاه قبل از آغاز کار باشد.

لزوم ایجاد یک مرکز ثبت بیماری های شایع در منطقه عسلویه

مسئول دبیرخانه پایش آلودگی صنایع نفت، گاز و انرژی و اثرات آن بر سلامت با بیان اینکه ما باید در منطقه عسلویه یک مرکز ثبت بیماری های شایع داشته باشیم تا به طور روزانه رخدادهای حوزه سلامت را ثبت کند گفت: این مرکز می تواند در ایستگاه تحقیقاتی که قبلاً به آن اشاره کردم نیز مستقر باشد.

وی تاکید نمود: توقع ما این است که حداقل نماینده مردم در جنوب استان به این قضیه وارد گردد در حالی که تا امروز هیچ گونه ارتباطی با ما برقرار ننموده است. نماینده ها می توانند به ما و محیط زیست و سایر استان های درگیر در این قضیه کمک نمایند، زیرا به وسیله مجلس می توان اقدامات خوبی در این خصوص انجام داد.

هر چه که هست هدف دبیرخانه پایش آلودگی صنایع نفت، گاز و انرژی و اثرات آن بر سلامت، بهبود شرایط زندگی برای مردم عسلویه است.

در تقابل با صنعت کاری از پیش نخواهد رفت

دکتر فرخی درباره نحوه پایش و خودکنترلی شرکت ها و صنایع اظهار کرد: طبیعی است که اگر قرار باشد کاری برای مردم عسلویه انجام گردد باید در تعامل با صنعت باشد و در تقابل با صنعت کاری از پیش نخواهد رفت. به پیشنهاد خود شرکت ها و پس از موج اعتراضات مردمی، ما به عسلویه رفتیم و صنایع بیان کردند که پایش های لازم را انجام داده ایم و خطری مردم را تهدید نمی نماید، اما در هیچ جای جهان خودکنترلی نمی تواند تأثیری داشته باشد بلکه باید نظارت و کنترل از بیرون اعمال گردد.

مسئول دبیرخانه پایش آلودگی صنایع نفت، گاز و انرژی و اثرات آن بر سلامت به خبرنگاران گفت: دانشگاه علوم پزشکی بوشهر به عنوان بانی سلامت مردم باید شرایطی را فراهم کند که بتواند این مطالعات را انجام داده و نتایج را به مردم ارائه دهد، اما در شرایط کنونی احتیاج به اعتبار زیادی است که سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت نفت و… باید در این راه دانشگاه را کمک کند.

وی اظهار کرد: مدیریت محیط زیست استان دیدگاه خوبی داشته و در راستای تنویر افکار عمومی و کمک به مردم فعالیت دارد. استاندار نیز بودجه خوبی برای نصب و پایش اطلاعات آنلاین در عسلویه در نظر گرفته است. امیدواریم وعده های مطرح شده همچون پایش آنلاین، اقدامات کمیته ملی و اختصاص بودجه ها برای انجام خدمات لازم محقق گردد.

گفت و گو از زهره عرب، خبرنگار خبرنگاران بوشهر

dubairo.ir: دبی: زیباترین شهر حاشیه خلیج فارس و امارات

euroro.ir: اروپا: سفر به مهد فناوری و میراث دار تمدن باستانی روم و یونان